2024 ОНЫ 01 ДҮГЭЭР САРЫН ДУНД АРАВ ХОНОГИЙН ЦАГ АГААРЫН НӨХЦЛИЙН ТОЙМ

/ 2024 оны 01-р сарын 11-нээс 2024 оны 01-р сарын 20-ны өдрийг хүртэл /

Температур: Агаарын дундаж температур нийт нутгаар 11.2-17.4 градус хүйтэн, олон жилийн дундажтай харьцуулбал нийт нутгаар дунджаас 1.7-5.0 градусаар дулаан байлаа. Үнэмлэхүй их температур өдөртөө Хатанбулаг сумын нутгаар 3 градусаар дулаан, үнэмлэхүй бага температур шөнөдөө Замын-Үүд, Айраг, Алтанширээ сумдад -26  градус хүйтэн байв. Хөрсний гадаргын дундаж температур нийт нутгаар 10-18 градус хүйтэн, үнэмлэхүй их температур өдөртөө Хөвсгөл сумын нутгаар +9 градус дулаан, үнэмлэхүй бага температур шөнөдөө Замын-Үүд, Иххэт сумдын нутгаар -30 градус хүйтэн байлаа.

Хур тунадас: Энэ 10 хоногт Алтанширээ суманд 0.4 мм, Иххэт суманд 1.1 мм, Эрдэнэ суманд 1.4 мм, Өргөн суманд 1.5 мм, Дэлгэрэх суманд 1.6 мм, Сайншанд, Сайхандулаан сумдад 1.7 мм,  Айраг суманд 2.0 мм, Мандах суманд 2.2 мм, Хатанбулаг суманд 2.7 мм, Улаанбадрах суманд 4.5 мм, Хөвсгөл суманд 4.6 мм, Замын-Үүд суманд 4.9 мм хур тунадас орлоо. Орсон хур тунадасны нийлбэрийг олон жилийн дундажтай (ОЖД) харьцуулахад: Нийт нутгаар дундажаас ахиу хур тунадастай байлаа.

Салхи: 10 хоногийн салхины хамгийн их хурд Замын-Үүд суманд 15 м/с, Дэлгэрэх, Иххэт сумдад 14 м/с, Сайншанд суманд 13 м/с, Мандах, Эрдэнэ, Айраг, Алтанширээ, Өргөн сумдад 12 м/с,  Улаанбадрах, Хатанбулаг, Сайхандулаан, Хөвсгөл сумдад 10 м/с хүрч аюултай үзэгдлийн хэмжээнд ажиглагдаж цаг агаар тогтворгүй байлаа. Нийт нутгаар 10 м/с-ээс дээш салхитай өдрийн тоо 1-6 өдөр байсан байна. 

Цасан бүрхүүлийн байдал: Энэ 10 хоногийн хээрийн цасны хэмжилтээр, цасны дундаж зузаан Айраг,  Иххэт суманд 16 см,  Дэлгэрэх суманд 15 см, Хөвсгөл суманд 7 см, Алтанширээ, Хатанбулаг сумдад 6 см, Эрдэнэ суманд 5 см, Сайхандулаан, Замын-Үүд сумдад 3 см,  Мандах, Улаанбадрах сумдад 2 см,  Өргөн, Сайншанд суманд 1 см байна. Цасны бүрхэц Сайншанд, Замын-Үүд, Хөвсгөл, Дэлгэрэх, Эрдэнэ, Айраг, Алтанширээ, Иххэт, Хатанбулаг сумдын нутгаар 10 балл, Мандах,Өргөн, Сайхандулаан, Улаанбадрах сумдын нутгаар 5-9 баллын цасан бүрхүүлтэй байна. Цасны дундаж нягт Иххэт суманд 0,33 г/см³ , Дэлгэрэх суманд 0,32 г/см³, Алтанширээ суманд 0,29 г/см³, Айраг суманд 0,27 г/см³,  Хөвсгөл суманд 0,25 г/см³ , Сайншанд суманд 0,22 г/см³, Эрдэнэ суманд 0,18 г/см³, Хатанбулаг суманд 0,17 г/см³,  байна.

МАА-н үйлдвэрлэлд: Нийт нутгаар малд нэмэгдэл тэжээл өгөх, хужир шүү бэлтгэх мал оторлох, ажил явагдаж байна. Цаг агаарын нөхцөл, их цаснаас болж сумдад энэ 10 хоногийн турш мал бэлчээрлэлт хүндрэлтэй,  мал бэлчээрт орой бэлчиж эрт хотолж байна. Алтанширээ сумын зүүн зүгийн малчид Эрдэнэ сумын нутагт, Айраг сумын малчид Дундговь аймгийн нутагт, Өргөн сумын зүүн, зүүн хойд зүгийн малчид урд талдаа Эрдэнэ сумын нутагт отор нүүдэл хийж байна. Зуншлага тааруу байснаас малын  бэлчээр муутай, зарим газартаа цас зузаарч хунгарласан.

Зудын нөхцөл байдал: Засгийн газрын 286 дугаар тогтоолын дагуу зудын байдлыг үнэлгээ хийхэд суманд Хөвсгөл, Дэлгэрэх, Айраг, Алтанширээ, Иххэт, Сайхандулаан, Өргөн сумдын нутгаар “цагаан зуд”,  Сайншанд,  Эрдэнэ сумдын нутгаар “цагаанаар зудархуу” байдалтай байна.